Toàn cảnh Hội thảo - Ảnh: LLCT

Chủ trì Hội thảo có GS, TS Phùng Hữu Phú, Chủ tịch Hội đồng khoa học các cơ quan Đảng Trung ương; ThS Phạm Trọng Cường, Vụ trưởng, Thư ký Trưởng Ban Tổ chức Trung ương. 

Tham dự Hội thảo có đại diện lãnh đạo một số đơn vị trực thuộc Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Trung ương Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Tạp chí Cộng sản, Báo Nhân dân, các ban xây dựng Đảng Trung ương, một số bộ, ngành; đại diện lãnh đạo ban tổ chức một số tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương, Hội đồng khoa học các cơ quan Đảng Trung ương và các chuyên gia, nhà khoa học.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, đồng chí Trần Thị Minh, Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức, cán bộ khẳng định sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ thống chính trị đã góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, phát huy tốt vai trò quản lý của Nhà nước, nâng cao chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, đóng góp quan trọng vào việc lãnh đạo đất nước đạt được những thành tựu to lớn trong những năm qua. 

Với mục tiêu trao đổi, thảo luận, cung cấp cơ sở lý luận, thực tiễn và các luận cứ khoa học về phương thức lãnh đạo và đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước, Hội thảo là dịp để Viện Khoa học tổ chức, cán bộ và các cơ quan liên quan thảo luận, tiếp thu các ý kiến quý báu, phân tích thực trạng đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước trong thời gian qua, rút ra những bài học kinh nghiệm và những vấn đề đặt ra về đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước, qua đó cung cấp luận cứ khoa học và thực tiễn cho Đề án trình Hội nghị Trung ương 6 về tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa X về tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị mà Ban Tổ chức Trung ương đang chủ trì, tham mưu. 

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, đồng chí Phạm Trọng Cường khẳng định: thực tiễn sinh động hơn 35 năm đổi mới đất nước đòi hỏi không ngừng nghiên cứu, bổ sung, phát triển lý luận về phương thức lãnh đạo của Đảng trong điều kiện một Đảng cầm quyền gắn với 3 thành tố lớn trong Cương lĩnh, đó là: phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân; xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. Nghị quyết số 15-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 5 khóa X (năm 2007) “về tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ thống chính trị”đã chỉ rõ các mục tiêu giữ vững và tăng cường vai trò lãnh đạo, nâng cao tính khoa học, năng lực và hiệu quả lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và toàn xã hội. 

Qua 15 năm thực hiện Nghị quyết số 15, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước đã được đổi mới mạnh mẽ, trọng tâm và thông qua việc xây dựng và triển khai đồng bộ các chương trình cải cách lập pháp, cải cách hành chính, cải cách tư pháp… vừa bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, vừa phát huy tốt hơn tính chủ động, sáng tạo của công chức, các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị. Việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, tổ chức ngày càng phù hợp với vị trí, vai trò của mình trong hệ thống chính trị và góp phần thực hiện cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ. Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với từng cơ quan nhà nước tác động mạnh mẽ đến quá trình đổi mới tổ chức, nâng cao hiệu lực, hiệu quả bộ máy Nhà nước. 

Tại Hội thảo các đại biểu, nhà khoa học, chuyên gia tập trung vào một số vấn đề mới trong nghiên cứu lý luận về đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng theo tinh thần Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011), và thực hiện lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước, những nội dung thực tiễn để tiếp tục cụ thể hóa các phương thức lãnh đạo của Đảng bằng chiến lược, chủ trương, chính sách, bằng tuyên truyền vận động, thuyết phục, bằng công tác cán bộ, kiểm tra, giám sát, bằng nêu gương và thông qua tổ chức đảng đối với các thiết chế, bộ máy nhà nước, đề xuất các giải pháp hoàn thiện, nâng cao năng lực thể chế hóa, cụ thể hóa, tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối, Nghị quyết của Đảng; thực hiện nguyên tắc tập trung, dân chủ, trách nhiệm người đứng đầu trong quan hệ với toàn thể cấp ủy; gợi mở về mô hình hoàn thiện tổ chức đảng trong các quan nhà nước, hệ thống chính trị ở cơ sở, các mô hình đảng đoàn, ban cán sự đảng các cấp phù hợp với tình hình thực tế hiện nay.

Với 19 tham luận được in trong Kỷ yếu Hội thảo, 13 tham luận và ý kiến trình bày tại Hội thảo đã đề xuất các nhóm giải pháp, kiến nghị sau: Một là, khẳng định Nghị quyết Trung ương 5 khóa X của Đảng đã xác định phương thức lãnh đạo của Đảng; thống nhất nhận thức đầy đủ, sâu sắc vai trò và tầm quan trọng của phương thức lãnh đạo của Đảng, từ đó, rà soát, cụ thể hóa những nội dung lãnh đạo (lãnh đạo hành pháp, lãnh đạo tư pháp,…). Hai là, cần có hệ thống quy định, quy chế rõ ràng để phân định chức năng, nhiệm vụ, chức trách lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện giữa các cơ quan Đảng và cơ quan Nhà nước các cấp, đặc biệt ở địa phương. Ba là, Nhà nước quản lý xã hội thông qua pháp luật, Đảng lãnh đạo Nhà nước thông qua nghị quyết. Do đó, để tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước thì cần phải rà soát để xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật thật chặt chẽ, thể hiện đúng tinh thần, quan điểm, đường lối của Đảng, nghị quyết của Đảng phải được chế định trong nội bộ Đảng. Bốn là, Đảng lãnh đạo Nhà nước chính là việc quan tâm, xây dựng một bộ máy Nhà nước thực sự khoa học, tinh gọn, xây dựng tổ chức bộ máy hệ thống chính trị không chồng chéo; chọn đúng cán bộ chủ chốt, người đứng đầu; trao quyền, đồng thời phân quyền rõ ràng kết hợp với kiểm soát quyền lực. Năm là, trong thời đại công nghệ số hiện nay, cần xây dựng được phương thức lãnh đạo của Đảng khoa học, hiện đại, để Đảng thực sự là linh hồn của Chính phủ số, xã hội số.

Tổng kết Hội thảo, GS, TS Phùng Hữu Phú, Chủ tịch Hội đồng khoa học các cơ quan Đảng Trung ương khẳng định các ý kiến đóng góp của các chuyên gia, nhà khoa học tại Hội thảo rất phong phú, bám sát tình hình thực tiễn, những kiến nghị, đề xuất đổi mới của Hội thảo là tài liệu tham khảo quý báu để Ban Chủ nhiệm đề tài tham khảo, có ý nghĩa đóng góp trực tiếp vào hoàn thiện các sản phẩm của Đề án trình Hội nghị Trung ương 6 của Đảng trong thời gian tới. 

BẢO NGỌC