Trang chủ    Thực tiễn    Phát huy vai trò của bộ đội địa phương trong xây dựng "thế trận lòng dân" bảo vệ Tổ quốc
Thứ hai, 29 Tháng 8 2022 16:16
2570 Lượt xem

Phát huy vai trò của bộ đội địa phương trong xây dựng "thế trận lòng dân" bảo vệ Tổ quốc

(LLCT) - Phát huy vai trò của bộ đội địa phương trong xây dựng “thế trận lòng dân” là biện pháp trực tiếp trong tăng cường tiềm lực quốc phòng, bảo đảm an ninh, ổn định chính trị, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh - quốc phòng.

Bộ đội địa phương là lực lượng có vai trò quan trọng trong xây dựng “thế trận lòng dân” ở khu vực đóng quân - Ảnh: dqtv.vn

1. Vai trò của bộ đội địa phương trong xây dựng “thế trận lòng dân”

Xây dựng “thế trận lòng dân” là hoạt động có mục đích của các chủ thể, lực lượng nhằm tập hợp, khơi dậy, quy tụ, phát huy lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí, niềm tin, quyết tâm của toàn dân tộc, tạo thành nền tảng chính trị - tinh thần vững chắc cho việc huy động sức mạnh tổng hợp của cả dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

Sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ hội nhập quốc tế hiện nay, xây dựng “thế trận lòng dân” là một trong những nhiệm vụ quan trọng, là yếu tố cơ bản có ý nghĩa quyết định. Xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc là bức thành lũy kiên cố nhất để phòng, chống, ngăn ngừa và làm thất bại mọi âm mưu xâm lược của kẻ thù; là yếu tố sâu xa, bền vững nhất của chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc, là sức mạnh của nền quốc phòng toàn dân.

Bộ đội địa phương cùng với bộ đội chủ lực là lực lượng hợp thành Quân đội nhân dân Việt Nam, được tổ chức ở cấp tỉnh, huyện và tương đương. Bộ đội địa phương có chức năng đặc thù, vừa là lực lượng chính trị trong hệ thống chính trị địa phương, vừa là lực lượng quân sự (bộ phận hợp thành và phản ánh đầy đủ các chức năng: đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất của Quân đội nhân dân Việt Nam). Do vậy, hoạt động của bộ đội địa phương luôn đặt dưới sự lãnh đạo song trùng của cả cấp ủy, chính quyền địa phương cũng như của đảng ủy quân sự cấp trên. Hoạt động của bộ đội địa phương luôn gắn bó chặt chẽ với thế trận phòng thủ chung của quân khu và của cả nước, phù hợp với yêu cầu và đặc điểm từng khu vực trong thế trận chiến tranh nhân dân. Bên cạnh đó, bộ đội địa phương còn đảm nhiệm huấn luyện kỹ thuật, chiến thuật cho lực lượng dân quân tự vệ và dự bị động viên; chỉ huy các lực lượng này thực hiện các phương án tác chiến, bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn đóng quân.

Bộ đội địa phương là lực lượng có vai trò quan trọng trong xây dựng “thế trận lòng dân” ở khu vực đóng quân, là lực lượng trực tiếp triển khai thực hiện đường lối, quan điểm của Đảng trong cán bộ, chiến sĩ và nhân dân; trực tiếp tổ chức bộ đội kết hợp với nhân dân trên địa bàn để xây dựng “thế trận lòng dân”, đồng thời là lực lượng thường xuyên sơ kết, tổng kết, đúc kết kinh nghiệm thực tiễn, đề xuất biện pháp mới để xây dựng “thế trận lòng dân”.

Chủ nghĩa Mác - Lênin khẳng định, quần chúng nhân dân là chủ thể sáng tạo ra lịch sử: “cách mạng là ngày hội của những người bị áp bức và bóc lột. Không lúc nào quần chúng nhân dân có thể tỏ ra là người tích cực sáng tạo ra những trật tự xã hội mới như trong thời kỳ cách mạng. Trong những thời kỳ như thế... thì nhân dân có thể làm được những kỳ công”(1).

Quán triệt quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về vai trò của quần chúng nhân dân, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đặc biệt đề cao vai trò của “lòng dân”. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn khẳng định: “Sự đồng tâm của đồng bào ta đúc thành một bức tường đồng xung quanh Tổ quốc”(2). Theo Người, một trong những yếu tố quyết định thành công của cách mạng là sự đồng sức, đồng lòng của toàn dân, là sự đoàn kết “muôn người như một” dưới sự lãnh đạo của Đảng. Tinh thần ấy cũng bắt nguồn từ sự kế thừa, nâng lên một tầm cao mới truyền thống và kinh nghiệm trong lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Đó là việc kế thừa và phát huy truyền thống “trăm họ là binh”, “cả nước một lòng, toàn dân đánh giặc”, “lấy ít địch nhiều, lấy yếu chống mạnh”, “chúng chí thành thành”... vào điều kiện lịch sử mới để quy tụ, khơi dậy và phát huy sức mạnh chính trị - tinh thần của Quân đội và nhân dân. Nhờ đó, chúng ta đã phát huy cao độ sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân, làm nên những thắng lợi to lớn trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc trước đây cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Trong sự nghiệp xây dựng “thế trận lòng dân” bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay, cần tập trung bồi dưỡng cho bộ đội địa phương tình yêu quê hương, đất nước, con người Việt Nam; bồi dưỡng về mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng “thế trận lòng dân”, vinh dự, tự hào với danh hiệu cao quý “Bộ đội Cụ Hồ”, v.v., để từ đó, thông qua quá trình thực hiện nhiệm vụ, bộ đội địa phương lan tỏa và làm cho mọi người hiểu rõ tính tất yếu bảo vệ Đảng, Nhà nước, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và vùng đất thiêng liêng nơi mình đang sinh sống.   Khẳng định vai trò, vị trí, tầm quan trọng có tính cốt tử của “lòng dân” và xây dựng “thế trận lòng dân”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ rõ: “Làm hợp lòng dân thì dân tin và chế độ ta còn, Đảng ta còn. Ngược lại, nếu làm cái gì trái lòng dân, để mất niềm tin là mất tất cả”(3) và “Phải biết dựa vào dân, lắng nghe dân, cái gì mà quần chúng nhân dân hoan nghênh, ủng hộ thì chúng ta phải quyết tâm làm và làm cho bằng được; ngược lại, cái gì nhân dân không đồng tình, thậm chí căm ghét, phản đối thì chúng ta phải cương quyết ngăn ngừa, uốn nắn và xử lý nghiêm các sai phạm”(4).

Niềm tin của nhân dân chính là sức mạnh của Đảng, sức mạnh của “thế trận lòng dân”, của nền quốc phòng toàn dân. Thực tế đã chứng minh, trong lịch sử, triều đại phong kiến khi suy vong không quy tụ được lòng dân thì dù có thành cao, hào sâu, quân hùng, tướng mạnh vẫn không cản được quân xâm lược. Chính vì vậy,“thế trận lòng dân” chính là cơ sở, nền tảng, chỗ dựa vững chắc cho Đảng, Nhà nước và nhân dân ta thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội.

Hiện nay, “tình hình thế giới và khu vực có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp”(5), đại dịch Covid-19 tác động mạnh đến đời sống nhân dân các địa phương, gây nhiều thiệt hại về kinh tế - xã hội, cùng với đó là những ảnh hưởng tiêu cực của mặt trái nền kinh tế thị trường, những âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch trong chiến lược “diễn biến hòa bình”… tác động đến một bộ phận không nhỏ bộ đội địa phương và nhân dân. Mặt khác, trong bối cảnh tình hình mới, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa đang đặt ra những yêu cầu, nhiệm vụ mới, cấp bách trong xây dựng “thế trận lòng dân” và đòi hỏi bộ đội địa phương phải phát huy hơn nữa truyền thống của đội quân từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà phục vụ, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ nói chung, trong xây dựng “thế trận lòng dân” nói riêng.

2. Phát huy vai trò của bộ đội địa phương tham gia xây dựng “thế trận lòng dân”

Một là, giáo dục, tuyên truyền cho các chủ thể thấm nhuần sâu sắc quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng “thế trận lòng dân”

Thực hiện các biện pháp giáo dục, tuyên truyền, góp phần tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và trách nhiệm của các chủ thể, phát huy vai trò tích cực, chủ động của bộ đội địa phương, từ đó làm chuyển biến đồng bộ các khâu trong quá trình xây dựng “thế trận lòng dân”. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục cho bộ đội địa phương và nhân dân thấm nhuần sâu sắc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng “thế trận lòng dân”, giúp mỗi cán bộ chiến sĩ nhận thức sâu sắc những nguyên lý cơ bản, luận điểm nền tảng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng về xây dựng “thế trận lòng dân” như: tính tất yếu, mục tiêu, nhiệm vụ; lực lượng, sức mạnh xây dựng “thế trận lòng dân”; vai trò của Đảng và Nhà nước ta trong lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng “thế trận lòng dân”; những nội dung cơ bản trong tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; tư duy mới của Đảng ta về bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa được ghi trong các Văn kiện Đại hội và Nghị quyết Trung ương về chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, v.v..

Trên cơ sở đó, bộ đội địa phương vận dụng đúng đắn, sáng tạo vào những điều kiện, hoàn cảnh thực tế, những nhiệm vụ cụ thể để phát triển cả tri thức, tình cảm, niềm tin, ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc cho mọi người dân trên địa bàn đóng quân, nhằm quy tụ, tập hợp, khơi dậy và phát huy nhân tố con người, tiềm lực chính trị - tinh thần trong xây dựng “thế trận lòng dân”. Điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nhằm giữ vững tư tưởng của Đảng trong “lòng dân”, tạo sự thống nhất về tư tưởng và hành động của nhân dân trên các địa phương của cả nước.

Hai là, tăng cường bồi dưỡng, phát huy truyền thống yêu nước, truyền thống Quân đội cho bộ đội địa phương trong xây dựng “thế trận lòng dân”

Phát huy truyền thống yêu nước, truyền thống quân đội “trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”(6) có ý nghĩa quan trọng, là nguồn năng lượng nội sinh, động lực to lớn để bộ đội địa phương thực hiện tốt vai trò trong xây dựng “thế trận lòng dân”.

Trong sự nghiệp xây dựng “thế trận lòng dân” bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay, cần tập trung bồi dưỡng cho bộ đội địa phương tình yêu quê hương, đất nước, con người Việt Nam; bồi dưỡng về mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng “thế trận lòng dân”, vinh dự, tự hào với danh hiệu cao quý “Bộ đội Cụ Hồ”, v.v., để từ đó, thông qua quá trình thực hiện nhiệm vụ, bộ đội địa phương lan tỏa và làm cho mọi người hiểu rõ tính tất yếu bảo vệ Đảng, Nhà nước, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và vùng đất thiêng liêng nơi mình đang sinh sống.

Việc bồi dưỡng, phát huy truyền thống quân đội phải gắn liền với những hành động thực tiễn cụ thể, trong không gian và thời gian cụ thể, đặc biệt là tổ chức thực hiện thắng lợi những nhiệm vụ chính trị ở mỗi đơn vị, địa phương… Mỗi quân nhân phải có ý thức trách nhiệm cao, tích cực, nhiệt tình, biến niềm tự hào truyền thống thành hành động, tích cực đấu tranh chống những suy nghĩ và hành động sai trái làm ảnh hưởng đến truyền thống Quân đội, thờ ơ, xa rời quần chúng nhân dân.

Ba là, phát huy vai trò nòng cốt của bộ đội địa phương trong xây dựng “thế trận lòng dân” trên mỗi địa bàn đóng quân

Để phát huy vai trò nòng cốt của bộ đội địa phương trong xây dựng “thế trận lòng dân” cần tiếp tục phát huy truyền thống quân đội anh hùng nói chung, truyền thống của từng đơn vị nói riêng; tiếp tục quán triệt và thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng: “phấn đấu năm 2030, xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Xây dựng “thế trận lòng dân”, thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân vững chắc làm nền tảng cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc”(7). Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao trình độ giác ngộ chính trị; xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định, ý chí quyết tâm cao, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa.

Bộ đội địa phương tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương, làm tốt công tác giáo dục quốc phòng - an ninh cho các đối tượng và các tầng lớp nhân dân; phát huy tiềm năng, huy động sức mạnh tổng hợp của các địa phương để nắm chắc tình hình, xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống quốc phòng, an ninh trên địa bàn, xây dựng tiềm lực và thế trận quốc phòng - an ninh trên các địa bàn vững mạnh; chủ động phối hợp với các địa phương tham gia các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, giúp dân xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; tích cực tham gia phòng, chống thiên tai, phòng chống dịch bệnh, cháy nổ, cháy rừng, tìm kiếm cứu nạn, góp phần xây dựng cơ sở chính trị địa phương vững mạnh, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc.

Thực hiện tốt chính sách dân tộc, tôn giáo và quy chế dân chủ ở cơ sở. Nâng cao chất lượng tuyển quân, nghiên cứu, xây dựng các đơn vị dự bị động viên bảo đảm chất lượng, hiệu quả, phù hợp; huấn luyện cho cán bộ, chiến sĩ khai thác, sử dụng thành thạo vũ khí trang bị hiện có và năng lực làm chủ vũ khí, trang bị mới, hiện đại. Tăng cường giáo dục, quản lý, rèn luyện cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì các cấp. Kiên quyết đấu tranh, bác bỏ những quan điểm, nhận thức sai trái; giữ vững và tăng cường trận địa chính trị tư tưởng; giữ vững sự đoàn kết, thống nhất trong nội bộ.

Bốn là, đẩy mạnh đấu tranh tư tưởng, lý luận, chống các quan điểm sai trái, thù địch xuyên tạc chủ trương của Đảng về xây dựng “thế trận lòng dân”

Đây là nội dung quan trọng, là đòi hỏi khách quan, nhiệm vụ cấp bách, đồng thời cũng là nhiệm vụ thường xuyên, cơ bản, lâu dài nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng và vai trò lãnh đạo của Đảng đối với nhiệm vụ xây dựng “thế trận lòng dân” của bộ đội địa phương. Để thực hiện tốt nội dung này, trước hết, cấp ủy đảng các cấp cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo lực lượng bộ đội địa phương nghiên cứu, nhận diện các quan điểm sai trái, thù địch trên các lĩnh vực, nhất là nhận diện các quan điểm sai trái, thù địch trên lĩnh vực bảo vệ Tổ quốc, xây dựng “thế trận lòng dân”. Tổ chức lực lượng nghiên cứu phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, chủ động tiến công về tư tưởng - lý luận, đánh bại từng quan điểm, luận điểm của các thế lực thù địch; bảo đảm các hoạt động đấu tranh theo đúng định hướng của Đảng, chặt chẽ về nguyên tắc, vững vàng về quan điểm chính trị, sâu sắc về lý luận khoa học, sắc bén trong phương pháp, đạt hiệu quả cao.

Tổ chức nghiên cứu, làm sáng tỏ những vấn đề lịch sử Đảng, lịch sử cách mạng, lý luận chính trị, đường lối quốc phòng - an ninh để giáo dục rộng rãi trong nhân dân, định hướng dư luận xã hội, ngăn ngừa và chặn đứng sự xuyên tạc, vu cáo có dụng ý xấu của các thế lực thù địch. Cung cấp đầy đủ các thông tin liên quan đến vấn đề mà các thế lực tập trung chống phá xuyên tạc để đấu tranh dưới nhiều hình thức. Gắn chặt cuộc đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch với bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng về xây dựng “thế trận lòng dân” bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.

Tập trung mọi nỗ lực nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng, chất lượng giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, nhất là những quan điểm, tư tưởng thể hiện tư duy mới của Đảng về bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới; bảo đảm cho nền tảng tư tưởng, lý luận của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa giữ vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần, thấm sâu vào tâm trí, hành động của mỗi người dân trên từng địa bàn đóng quân. Bởi lẽ, việc giữ vững nền tảng tư tưởng của Đảng chính là mấu chốt của xây dựng “thế trận lòng dân” bảo vệ Tổ quốc trong tình hình hiện nay.

Đẩy mạnh đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; phòng ngừa những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Phát huy vai trò gương mẫu, tiên phong của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì các cấp. Kiên quyết loại ra khỏi đội ngũ lực lượng bộ đội địa phương, những người tham nhũng, quan liêu, chủ nghĩa cá nhân, lối sống cơ hội, thực dụng, cục bộ, bè phái “lợi ích nhóm”, thiếu trách nhiệm khi thi hành công vụ. Đây chính là cơ sở, nền tảng phát huy vai trò của bộ đội địa phương xây dựng “thế trận lòng dân” trong thời kỳ mới.

__________________

(1)  V.I. Lênin: Toàn tập, t.11, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2005, tr.131.

(2)  Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.5, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.151.

(3), (4) Nguyễn Phú Trọng: Quyết tâm ngăn chặn và đẩy lùi tham nhũng, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2019, tr.80, 116-117.

(5), (7) ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.22, 49

(6)Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.14, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.435.

ThS TRỊNH MINH THẾ

Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng

Các bài viết khác

Thông tin tuyên truyền