Hội thảo khoa học "Đảng Cộng sản Việt Nam - Trí tuệ, bản lĩnh, đổi mới vì độc lập tự do và chủ nghĩa xã hội" do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo Trung ương và Hội đồng lý luận Trung ương phối hợp tổ chức

Từ khóa: cán bộ, đảng viên; năng lực; đấu tranh phản bác luận điệu sai trái, xuyên tạc; thế lực thù địch.

1. Năng lực của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong đấu tranh phản bác luận điệu sai trái, xuyên tạc của thế lực thù địch.

Có quan niệm coi năng lực là tổ hợp các thuộc tính độc đáo của cá nhân, phù hợp với những yêu cầu của hoạt động nhất định, đảm bảo cho hoạt động đó có kết quả (1). Quan niệm khác thì cho rằng, năng lực là tổ hợp của ba yếu tố kiến thức, kỹ năng và thái độ (2).

Đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên thì kiến thức thể hiện ở tri thức, sự hiểu biết, khả năng tiếp nhận, phân tích, tổng hợp để nhận thức được các vấn đề, các xu hướng phát triển, những vận hội, cơ hội và thách thức trong tương lai. Để công tác đấu tranh phản bác luận điệu sai trái của thế lực thù địch có hiệu quả, đội ngũ cán bộ, đảng viên phải là người nắm bắt tốt các chủ trương chỉ đạo của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nắm bắt được bản chất những luận điệu xuyên tạc, bôi nhọ của thế lực thù địch thông qua các dư luận xã hội, qua thông tin hằng ngày trên các trang mạng, sự am hiểu và thu thập, phân tích thông tin liên quan đến các vấn đề chính trị xã hội...

Kỹ năng thể hiện ở phương pháp, cách thức xử lý tình huống gặp phải trong công việc và cuộc sống. Đó là sự nhanh nhạy nắm bắt, thu thập và xử lý tốt các thông tin hằng ngày có ảnh hưởng tích cực và tiêu cực cho công việc. Bởi lẽ, thế lực thù địch rất đa dạng, chúng tự do viết bài, thông tin nhiều chiều, không bị ràng buộc gì nên chúng rất chủ động tung ra những luận điệu xuyên tạc vào các thời điểm nhạy cảm, còn cán bộ, đảng viên đấu tranh phải tuân thủ các nguyên tắc, chấp hành sự chỉ đạo của cấp trên nên khi xử lý tình huống, đưa ra các bài nói, bài viết để phản bác thường bị chậm.

Thái độ là suy nghĩ, cách thức bày tỏ quan điểm trước một vấn đề, một sự kiện diễn ra trong thực tế. Đội ngũ cán bộ, đảng viên tham gia đấu tranh phản bác luận điệu sai trái của thế lực thù địch phải là những người có lập trường kiên định, không hoang mang dao động trước bất kỳ áp lực nào. Khi thế lực thù địch chống phá bằng các luận điệu xuyên tạc, đội ngũ cán bộ, đảng viên phải là những người đi tiên phong trong việc bày tỏ chính kiến, phản bác lại những luận điệu xuyên tạc ấy, phải là chỗ dựa vững chắc của nhân dân.

Tuy nhiên, đội ngũ này vẫn còn bộc lộ những yếu kém về năng lực đấu tranh phản bác luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch dẫn đến thụ động trong công tác đấu tranh, còn lúng túng khi xử lý các tình huống trong thực tiễn. Trong khi đó, các thế lực thù địch đang sử dụng nhiều phương thức đa dạng, thủ đoạn chống phá hết sức tinh vi, thâm độc, quyết liệt. Chúng sử dụng hàng nghìn trang web, diễn đàn, blog cá nhân, kênh truyền hình trực tuyến, báo, đài nước ngoài như VOA, BBC, RFI, RFA để tuyên truyền xuyên tạc chống phá; đăng tải hàng nghìn bài viết, bài phỏng vấn với thủ đoạn sử dụng thông tin thật giả lẫn lộn, bịa đặt để bôi nhọ nhằm hạ thấp uy tín các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; xuyên tạc cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, cho rằng: đây là cuộc “đấu đá”, “tranh giành quyền lực tàn bạo”, “bất chấp mọi thủ đoạn” giữa các “phe phái”. Thông qua các cuộc “hội thảo”, hội họp, chúng tiếp cận, lợi dụng và sử dụng địa điểm của một số tôn giáo để tuyên truyền những luận điệu sai trái, xuyên tạc về chính sách dân tộc, tôn giáo của Đảng, nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc. Để kích động, xuyên tạc về “quyền con người”, chúng thường tập trung ở những địa bàn đang giải quyết về đền bù, giải phóng mặt bằng; công nhân đình công nhằm kích động người dân chống đối chính quyền. Đáng chú ý là, chúng lợi dụng hoạt động của một số tổ chức phi chính phủ tại Việt Nam để “truyền thông phi nhà nước”, về “xã hội dân sự”, mời một số đối tượng cơ hội cực đoan, chống phá tham dự để lồng ghép các nội dung tuyên truyền sai lệch về chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước Việt Nam. Chúng sử dụng mạng

internet, dịch vụ blog và mạng xã hội Facebook, Youtube, Twitter, Zalo, lập các tài khoản mạng cá nhân, fanpage, gửi thư điện tử (email), chat, youtube liên tục phát tán thông tin xấu độc, xuyên tạc, chống phá gây tác động xấu đến tư tưởng cán bộ, đảng viên và nhân dân. Những thủ đoạn chống phá thâm độc của chúng đã dẫn đến các vụ kích động bạo lực, phá rối an ninh trật tự diễn ra trong thời gian qua, các cuộc biểu tình gây mất ổn định an ninh chính trị cục bộ ở một số địa phương, vùng chiến lược có nhiều đồng bào dân tộc sinh sống như: bạo loạn chính trị ở một số tỉnh Tây Nguyên năm 2001, 2004; bạo loạn của người Mông ở Mường Nhé tỉnh Điện Biên; gây rối của công nhân các nhà máy, khu công nghiệp ở Đồng Nai và Thành phố Hồ Chí Minh năm 2014; gây rối tranh chấp đất đai vùng giáo dân ở Nghệ An và Hà Tĩnh năm 2015; gây rối, đập phá, đốt cháy tài sản công do kích động của Việt Tân tháng 6-2017 ở Bình Thuận... Đảng và Nhà nước đã nhận thức rõ âm mưu, thủ đoạn thâm độc của chúng và xác định đây là cuộc đấu tranh lâu dài, bền bỉ với thế lực thù địch, đòi hỏi cần phải có đường lối đấu tranh đúng đắn, đội ngũ cán bộ, đảng viên có năng lực tốt, phương pháp đấu tranh chuyên nghiệp, đoàn kết, cùng với sự hưởng ứng tích cực của toàn thể nhân dân cả nước.

Thực tế cho thấy, trong thời gian qua, một bộ phận cán bộ, đảng viên do thiếu thông tin, mất cảnh giác, bị thế lực thù địch tiêm nhiễm, lôi kéo nên đã không giữ vững lập trường, chính kiến đã có những hành vi sai trái như: nói, viết, phát tán thông tin, tài liệu có quan điểm sai trái, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng, hoang mang cho nhân dân và cả cán bộ, đảng viên.

Cùng với đó, tình trạng một bộ phận cán bộ, đảng viên vi phạm đạo đức, lối sống, thoái hóa, biến chất, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” cũng đang gây những tác động xấu đến công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Thời gian qua,  Đảng ta đã rất nghiêm khắc trong việc xử lý, kỷ luật cán bộ, đảng viên vi phạm. Từ năm 2011 đến năm 2017, toàn Đảng đã sàng lọc, đưa ra khỏi Đảng bằng hình thức xóa tên 50.938 đảng viên, trong đó xóa tên do vi phạm 38.519 đảng viên, chưa kể 12.499 đảng viên bị kỷ luật khai trừ khỏi Đảng. Việc rà soát, sàng lọc, đưa những người không còn đủ tư cách đảng viên ra khỏi Đảng có chiều hướng gia tăng, năm 2011 là 6.005 đảng viên, năm 2013 là 7.413 đảng viên, năm 2015 là 6.458 đảng viên, năm 2017 là 9.822 đảng viên, thậm chí có không ít đảng viên dự bị không đủ điều kiện chuyển đảng viên chính thức, phải xóa tên khỏi danh sách đảng viên, chỉ riêng năm 2017 đã có 2076 đảng viên dự bị xóa tên(3). Cấp ủy, tổ chức đảng đã khách quan và thận trọng trong việc thẩm tra, xác minh, kết luận, xử lý cán bộ, đảng viên có vấn đề xem xét về chính trị hoặc có quan hệ gia đình - xã hội phức tạp. Đưa ra khỏi cấp ủy, hoặc không cơ cấu vào cấp ủy khóa mới đối với cán bộ, đảng viên vi phạm các quy định tại Quy định 57-QĐ/TW, hoặc kiến nghị đưa ra khỏi danh sách bầu cử Hội đồng nhân dân các cấp, đưa ra khỏi danh sách bầu cử Đại biểu Quốc hội... 

Thực trạng trên đã cho thấy, bên cạnh mặt đạt được trong công tác đấu tranh phản bác luận điệu sai trái thì ở đội ngũ cán bộ, đảng viên còn bộc lộ những khó khăn như: trình độ, năng lực đấu tranh còn hạn chế; chưa ý thức tốt về trách nhiệm đấu tranh của bản thân; chưa được huấn luyện kỹ năng khai thác, nắm bắt, phân tích thông tin, khả năng lập luận phản bác luận điệu xuyên tạc của thế lực thù địch còn hạn chế dẫn đến hiệu quả đấu tranh chưa cao; phương pháp đấu tranh còn thiếu khoa học; sự phối hợp giữa các tổ chức đấu tranh chưa chặt chẽ và kém hiệu quả, thậm chí còn tạo nhiều kẻ hở để kẻ thù lợi dụng phản bác lại. Những nhận định đó được thể hiện qua kết quả khảo sát (Biểu đồ 1).

Có thể thấy, hạn chế rõ nhất là “Nhận thức của cán bộ về vai trò đấu tranh của bản thân chưa tốt, chưa rõ” với 65,4% ý kiến người trả lời đồng tình với nhận định này. Điều này phản ánh đúng thực trạng đội ngũ cán bộ, đảng viên hiện nay chưa được trang bị tốt kiến thức đấu tranh, phản bác lại luận điệu xuyên tạc, sự chống phá của thế lực thù địch, hoặc kẻ thù sử dụng thông tin mập mờ không rõ ràng, tạo ra sự nhầm lẫn giữa tin thực và tin thất thiệt rất khó phân biệt, nếu người tiếp nhận thông tin không nhạy bén sẽ dễ bị nhầm lẫn. Kết quả đánh giá rất khó khăn như “Trình độ, năng lực của cán bộ tham gia đấu tranh chưa đáp ứng được yêu cầu” với 67,7% ý kiến. Khảo sát cũng cho thấy, khó khăn của cán bộ, đảng viên tham gia đấu tranh ngăn chặn luận điểm sai trái của các thế lực thù địch đang gặp phải được đánh giá ở mức khá cao: “Tinh thần trách nhiệm của cán bộ tham gia đấu tranh còn kém”, có 50,5% ý kiến đánh giá; “Nhận thức của cán bộ còn mơ hồ, chưa rõ về phương pháp đấu tranh”, có 55% người trả lời đánh giá, thừa nhận. Những khó khăn trên đang là điểm yếu cơ bản ảnh hưởng lớn đến công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đòi hỏi phải sớm có giải pháp khắc phục. Các khó khăn như “Ý thức của người đứng đầu chịu trách nhiệm đấu tranh chưa rõ ràng” với 32,6% ý kiến, vẫn còn một số cán bộ chưa thể hiện quyết tâm và trách nhiệm “Cán bộ còn thờ ơ, chưa tích cực tham gia đấu tranh”, với 47,3% ý kiến, điều này sẽ kìm hãm tính tích cực tham gia đấu tranh của cán bộ, đảng viên. “Cán bộ còn thiếu kỹ năng đấu tranh” với 63,2% ý kiến đánh giá và một nguyên nhân dẫn đến công tác đấu tranh hiện nay chưa có hiệu quả, là do: “Thiếu sự phối hợp giữa cá nhân và tổ chức khi tham gia đấu tranh” với 58,7%. Đó là những lý do quan trọng chỉ ra kết quả đấu tranh của đội ngũ cán bộ trong việc phản bác luận điệu sai trái của thế lực thù địch thời gian qua chưa cao. Một bộ phận cán bộ, đảng viên đấu tranh chưa chuyên nghiệp, trình độ năng lực cán bộ còn chưa đáp ứng yêu cầu, còn nhiều lúng túng khi triển khai thực hiện. Chính vì vậy, cần có các giải pháp nâng cao năng lực đấu tranh, nâng cao kiến thức hiểu biết về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước; trau dồi phẩm chất đạo đức và uy tín của họ đối với nhân dân và rèn luyện tốt khả năng ứng phó, xử lý các tình huống xảy ra.

2. Giải pháp nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong đấu tranh phản bác luận điệu sai trái, xuyên tạc của thế lực thù địch

Để nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ trong đấu tranh ngăn chặn luận điệu sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch hiện nay, cần tập trung thực hiện một số giải pháp sau:

Một là, nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đấu tranh ngăn chặn luận điểm sai trái của các thế lực thù địch nhằm phát huy tốt hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục của cấp ủy đảng, cán bộ, đảng viên. Quán triệt các Nghị quyết, chủ trương của Đảng, Nhà nước về công tác đấu tranh ngăn chặn luận điểm sai trái của các thế lực thù địch với vai trò tiên phong, gương mẫu đấu tranh của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Tăng cường tuyên truyền, vận động phong trào đấu tranh rộng khắp nhằm thu hút đông đảo quần chúng nhân dân tham gia đấu tranh từ thành phố đến vùng nông thôn, từ đồng bằng đến vùng núi cao, nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, ở những nơi đặc biệt khó khăn để nhân dân tích cực hưởng ứng.

Hai là, xác định trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc triển khai các nhiệm vụ đấu tranh, phản bác, bảo đảm ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Khi xảy ra tình huống phức tạp về an ninh chính trị, bí thư cấp ủy là người lãnh đạo cao nhất tại địa phương. Xác định vai trò của Thường trực cấp ủy trong việc chỉ đạo tổ chức, xây dựng lực lượng đấu tranh trên không gian mạng. Tăng cường sự phối hợp đấu tranh giữa các cơ quan, nâng cao vai trò của Ban chỉ đạo 35 và có sự thống nhất hoạt động của Ban chỉ đạo 35 từ Trung ương đến địa phương.

Ba là, xây dựng đông đảo lực lượng đấu tranh, nâng cao chất lượng của đội ngũ báo cáo viên, biên tập viên trong hệ thống các cơ quan thông tin đại chúng, nhất là các tòa soạn báo, trang tin điện tử. Đảm bảo đội ngũ làm báo có năng lực chuyên môn, tinh thông nghề nghiệp, có lập trường tư tưởng chính trị vững vàng, có ý chí chiến đấu bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Xây dựng lực lượng đấu tranh trên không gian mạng nhằm huy động các lực lượng phối hợp là các nhà báo, đội ngũ trí thức là giảng viên ở các trường đại học, các viện nghiên cứu tham gia đăng bài, huy động các cây bút sắc sảo là cán bộ, đảng viên, hưu trí, lão thành cách mạng tham gia bút chiến trên không gian mạng. Tổ chức mạng lưới các cộng tác viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, am hiểu công nghệ thông tin tham gia tác chiến trên không gian mạng (like, share, comment, report...). Sử dụng thông tin tuyên truyền trên trang tuyên truyền chính thức để thông tin đến với đông đảo người đọc.

Bốn là, rèn luyện kỹ năng tuyên truyền của đội ngũ cán bộ, đảng viên làm công tác tuyên truyền đấu tranh. Đặc biệt cần trang bị tốt kiến thức, kỹ năng ứng phó với các tình huống xảy ra để đội ngũ cán bộ, đảng viên vận dụng sáng tạo sự chỉ đạo của cấp trên vào các tình huống đấu tranh cụ thể. Thường xuyên tổ chức hội nghị tập huấn bồi dưỡng các kỹ năng xử lý tình huống, xử lý khủng hoảng truyền thông, kỹ năng tuyên truyền trên lĩnh vực an ninh tư tưởng cho đội ngũ báo cáo viên, tổ chức các buổi trao đổi kinh nghiệm, tập huấn kỹ năng “đối thoại” cho cán bộ, đảng viên nhằm kịp thời cung cấp thông tin và trang bị kỹ năng, nghiệp vụ đấu tranh.

Năm là, có cơ chế, chính sách đãi ngộ thỏa đáng cho đội ngũ viết bài, cộng tác viên tuyên truyền. Khen thưởng đúng những người hoàn thành tốt trách nhiệm đấu tranh phản bác luận điệu sai trái của thế lực thù địch. Xử phạt, kỷ luật nghiêm người làm sai nhiệm vụ dẫn đến lộ lọt thông tin bí mật gây hậu quả. Xây dựng chính sách tốt để thu hút, tuyển chọn và đào tạo nguồn nhân lực giỏi quản lý thông tin mạng, đặc biệt là những cán bộ có trình độ, kinh nghiệm về công tác đảm bảo an toàn, an ninh thông tin, ưu tiên những người giỏi ngoại ngữ đảm bảo chống lại được lực lượng thù địch sử dụng mạng để tuyên truyền.

__________________

Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị số 3-2020

(1), (2) Nguyễn Quang Uẩn: Tâm lý học đại cương, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, 2010, tr.178.

(3) http:dangcongsan.vn.

(4) Kết quả khảo sát đề tài cấp Bộ: Xây dựng đội ngũ, mạng lưới bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh ngăn chặn các quan điểm sai trái của thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận và văn học nghệ thuật.

TS Trần Nhật Duật

Viện Lãnh đạo học và Chính sách công,

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh