Trang chủ    Đào tạo - Bồi dưỡng    Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ - đôi điều chia sẻ kinh nghiệm từ Thành phố Hà Nội
Thứ sáu, 09 Tháng 5 2014 15:38
4031 Lượt xem

Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ - đôi điều chia sẻ kinh nghiệm từ Thành phố Hà Nội

(LLCT) - Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong trong những năm qua có nhiều cố gắng trong đào tạo và đào tạo lại đội ngũ giảng viên như cử đi học cao học, nghiên cứu sinh với chế độ đãi ngộ “Thu hút nhân tài” của Thành phố; đi thực tế biệt phái; tổ chức các hoạt động thao giảng, dự giờ nhằm tôn vinh giảng viên có thành tích trong giảng dạy. Tuy vậy, Trường cũng như một số trường khác và hệ thống Trường chính trị đang có xu hướng giảm sút về số lượng và chất lượng giảng viên và cán bộ làm công tác giảng dạy.

1. Sự quan tâm của Thành uỷ, UBND Thành phố Hà Nội về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ

Về lĩnh vực đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, từ năm 1994 Hà Nội đã có Nghị quyết 01 của Ban Thường vụ Thành uỷ về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Ngoài các đối tượng là cán bộ chủ chốt cấp cơ sở được đào tạo, bồi dưỡng theo quy định của Trung ương, từ năm 1994 - 2005, Hà Nội đã tổ chức riêng 11 lớp cán bộ nguồn công chức sở, ban, ngành, quận, huyện và nguồn công chức xã, phường, thị trấn với 487 học viên; 14 lớp đào tạo tiền công vụ với 1.354 học viên. Sau khi tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 01, Ban Thường vụ Thành uỷ  đã đánh giá, tổng kết và tiếp tục ban hành Nghị quyết Số 20 - NQ/ TU, ngày  28-5-2005, “Về đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức giai đoạn 2005 - 2010”, đã chỉ ra các giải pháp cơ bản để tiếp tục thực hiện tốt công tác này:

Một là,tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo toàn diện của các cấp uỷ Đảng,  sự quản lý của các cấp chính quyền đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, làm tốt công tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức.

Hai là,chú trọng đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp, cách thức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức.

Ba là,đổi mới công tác quản lý đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức; xây dựng đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý đào tạo, bồi dưỡng đạt tiêu chuẩn theo quy định; chú trọng phát triển đội ngũ giảng viên kiêm chức.

Bốn là,tăng cường đầu tư kinh phí và cơ sở vật chất phục vụ công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức.

Để triển khai thực hiện Nghị quyết 20, Thành phố có chế độ ưu đãi “thu hút nhân tài”, hỗ trợ cho người đi học cao học, nghiên cứu sinh yên tâm học tập. Đầu  tư nhiều hơn cho xây dựng trường sở, bao gồm Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong và các trung tâm Bồi dưỡng chính trị các quận, huyện, thị, trang bị thêm nhiều thiết bị phục vụ dạy và học.

Thành ủy Hà Nội đã ban hành và tập trung thực hiện Đề án đào tạo cán bộ nguồn thành phố Hà Nội giai đoạn từ nay đến năm 2020,... Nhờ đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức của Thành phố được quan tâm và tăng cường hơn, đạt được nhiều kết quả. Mỗi năm, hàng nghìn lượt học viên được học tập về lý luận chính trị và nghiệp vụ công tác, rèn luyện kỹ năng thực hành, tập huấn chuyên môn, cập nhật kiến thức... Chất lượng từng bước được nâng cao.

2. Về xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình đào tạo, bồi dưỡng

Một là, chọn đúng đối tượng học viên cử đi học. Quyết định số 1845/QĐ-HVCT-HCQG ngày 29-7-2009 của Giám đốc Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh, chương trình đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý của Đảng, chính quyền, đoàn thể nhân dân cấp cơ sở hệ trung cấp lý luận chính trị - hành chính đã nêu rõ:

Mục tiêu:đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý của Đảng, chính quyền, đoàn thể nhân dân cấp cơ sở có bản lĩnh chính trị, có trình độ lãnh đạo, quản lý, có kỹ năng tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của Đảng, nhân dân giao phó.

Yêu cầu: Trang bị những kiến thức cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; những quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; một số nội dung về khoa học hành chính. Trang bị một số kiến thức về kỹ năng lãnh đạo, quản lý và nghiệp vụ về công tác Đảng, chính quyền, đoàn thể nhằm nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn, khả năng giáo dục, động viên, tổ chức quần chúng thực hiện nhiệm vụ chính trị ở cơ sở.

Góp phần nâng cao niềm tin vào sự nghiệp đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng; kiên định với mục tiêu độc lập dân tộc và  chủ nghĩa xã hội; nâng cao phẩm chất, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên.

Đối tượng: Cán bộ lãnh đạo, quản lý đương chức, dự nguồn của Đảng, chính quyền đoàn thể nhân dân cấp cơ sở (xã, phường, thị trấn và tương đương); cán bộ đương chức, dự nguồn trưởng, phó phòng, ban cấp huyện, thị; trưởng, phó phòng thuộc sở, ban, ngành cấp tỉnh, thành và tương đương.

Có trình độ học vấn tốt nghiệp trung học phổ thông hoặc tương đương trở lên.

Ban Tổ chức Thành ủy, Sở Nội vụ đã tham mưu cho Thường vụ và Thường trực UBND Thành phố chọn đúng những đối tượng có đủ tiêu chuẩn trên tham dự các khóa đào tạo, bồi dưỡng.

Hai là, thực hiện nghiêm túc theo đúng quy định về chương trình đào tạo, bồi dưỡng dài hạn.Hiện Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong của thành phố đang thực hiện các chương trình sau:

- Chương trình Trung cấp LLCT: 1.800 tiết (tập trung 10 tháng)

- Chương trình Trung cấp LLCT-HC: 1.760 tiết (tập trung 8 tháng)

- Chương trình BDCV: 420 tiết   (tập trung  2,5 - 3 tháng)

- Chương trình BDCV chính (tập trung 2  tháng)

- Chương trình BDCS (tập trung  2  tháng)

- Chương trình trung cấp pháp lý (chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo)

- Chương trình trung cấp tin học (chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo).

Ba là, xây dựng chương trình bồi dưỡng kỹ năng theo nhu cầu công việc của người học.

Cùng với thực hiện các chương trình theo quy định của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định, Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong chủ động xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình mới, phối hợp với các sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể xây dựng, được Thành phố phê duyệt và đưa vào thực hiện hơn 10 chương trình bồi dưỡng cho cán bộ cơ sở như: Bồi dưỡng kỹ năng chủ tịch, phó chủ tịch hội đồng nhân dân xã, phường, thị trấn; Bồi dưỡng kỹ năng cho chủ tịch, phó chủ tịch ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn; Bồi dưỡng kỹ năng cho trưởng, phó phòng quận, huyện, sở, ngành; Bồi dưỡng công chức xã, phường, thị trấn sau tuyển dụng cho các chức danh địa chính - xây dựng, văn hoá - xã hội, văn phòng - thống kê, tư pháp - hộ tịch và  tài chính - kế toán; Các chương trình bồi dưỡng cán bộ chủ chốt Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể.

Trường đã liên kết với một số trường đại học mở các khoá đào tạo theo hình thức vừa làm vừa học. Những lớp này đã mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ, công chức, viên chức của Thành phố và đào tạo nguồn nhân lực cho Thành phố, cho xã hội.

Để có các chương trình bồi dưỡng, Trường đã thực hiện giải pháp thiết thực là đăng ký nghiên cứu các đề tài khoa học cấp thành phố (cấp bộ). Sản phẩm của đề tài đã từng bước được đưa vào ứng dụng giảng dạy, học tập.

Kết quả cho thấy, các chương trình đang thực hiện, nhất là các lớp bồi dưỡng theo các chức danh do Trường chủ động xây dựng đã được cán bộ cơ sở đánh giá có ý nghĩa thiết thực, phục vụ trực tiếp cho công tác chuyên môn ở cơ sở.

Bốn là, lựa chọn phương thức đào tạo, bồi dưỡng thuận lợi cho người học ở cơ sở.Chương trình Trung cấp lý luận chính trị, Trung cấp lý luận chính trị - hành chính được mở tại các quận, huyện, thị xã đã đáp ứng được số lượng đông đảo cán bộ chủ chốt của các địa phương, giảm thiểu việc đi lại của cán bộ, học viên. Tuy nhiên, vẫn chưa đáp ứng được đủ nhu cầu về số lượng cán bộ cần đào tạo, bồi dưỡng của nhiều địa phương.

Năm là , xây dựng chương trình riêng với đối tượng đặc thù.

Cho đến nay, Trường đã thực hiện đào tạo trên 10 khóa, mỗi khóa 1-2 lớp, mỗi khóa 120 - 180 học viên. Việc đào tạo, bồi dưỡng được thực hiện song trùng bởi hai trường:

Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong đào tạo nội dung chương trình Trung cấp Lý luận chính trị. Trường Quân sự Bộ Tư lệnh Thủ đô, đào tạo chương trình Trung cấp quân sự cơ sở, theo quy định của Bộ Quốc phòng.

Học viên học tập trung 18-20 tháng tại Trường Quân sự Bộ Tư lệnh Thủ đô. Kết thúc khóa học, hoàn thành nhiệm vụ được cấp 2 bằng tốt nghiệp tương ứng.

3. Xác định rõ những tiêu chí cơ bản đánh giá chất lượng và nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của Thủ đô Hà Nội

Những tiêu chí cơ bản đánh giá chất lượng của nhà trường.

Trường chính trị, dù được coi là “trường đặc thù” cũng không thể xa rời các tiêu chuẩn của một nhà trường, muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao, phải bám sát các nội dung, tiêu chuẩn mà nhiều nhà giáo dục cho rằng cần phải đạt tới, đó là: 

Tiêu chuẩn 1: Sứ mạng và mục tiêu của trường.

Tiêu chuẩn 2: Tổ chức và quản lý.

Tiêu chuẩn 3: Chương trình giáo dục.

Tiêu chuẩn 5: Đội ngũ cán bộ quản lý, giảng viên và nhân viên.

Tiêu chuẩn 6: Người học. 

Tiêu chuẩn 7: Nghiên cứu khoa học, ứng dụng, phát triển và chuyển giao công nghệ.

Tiêu chuẩn 8: Hoạt động hợp tác quốc tế.

Tiêu chuẩn 9: Thư viện, trang thiết bị học tập và cơ sở vật chất khác.

Tiêu chuẩn 10: Tài chính và quản lý tài chính.

Xác định những tiêu chí cơ bản đánh giá chất lượng học viên.

 Đối với mỗi nhà trường, cơ sở đào tạo, để bảo đảm số lượng và nâng cao chất lượng, có thể đánh giá chính xác, tham mưu cho việc lãnh đạo, quản lý của cấp trên, thì ngoài dựa vào tiêu chí chung, các trường phải xây dựng tiêu chí cụ thể theo các mức từ thấp đến cao.

Để đánh giá chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chủ chốt cấp xã, phường, thị trấn của Hà Nội về định lượng cần dựa trên những tiêu chí cụ thể, được lượng hoá qua các kỳ thi, kiểm tra, thi tốt nghiệp...

Về định tính dựa trên một số tiêu chí sao cho sau khi được đào tạo, trình độ, năng lực người học có được nâng lên hay không:

-Về phẩm chất chính trị;

-Về trình độ lý luận;

-Về trình độ và kỹ năng thực thi công vụ;

-Về trình độ quản lý nhà nước;

-Những hiểu biết cơ bản về kinh tế, văn hoá, xã hội... cần có.

Về tổng thể, hiệu quả của công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ có làm cho công cuộc cải cách hành chính tốt lên hơn hay không, người dân có hài lòng hơn hay không, công việc có chạy hơn hay không...?

Mặt khác, để chủ động và đạt hiệu quả trong công tác đào tạo, sau khi ra trường, khi xét chọn, duyệt danh sách cử cán bộ đi học, Nhà trường và thường trực cấp ủy địa phương, cơ sở phải quán triệt sâu sắc yêu cầu, nhiệm vụ ở cơ sở trong tình hình mới và tiêu chuẩn đào tạo, sử dụng cán bộ. Từ đó, việc triển khai và thực hiện tuyển chọn, cử cán bộ đi đào tạo phải đảm bảo các yêu cầu về yếu tố đầu vào, trước hết là phẩm chất đạo đức của người được cử đi học. Việc bố trí sử dụng cán bộ sau đào tạo của một số địa phương cần kịp thời cũng là yếu tố khuyến khích người học.

Về Đội ngũ cán bộ quản lý, giảng viên và nhân viên

Đội ngũ giảng viên Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong thành phố Hà Nội nói riêng (đội ngũ cán bộ, giảng viên tham gia đào tạo: giảng viên chuyên trách, giảng viên kiêm nhiệm, giảng viên thỉnh giảng, cán bộ tham gia quản lý học viên), gồm nhiều độ tuổi, làm công tác giảng dạy cho đối tượng là những người lớn tuổi, có những trình độ, chức danh, vị trí nhất định. Vì vậy, đòi hỏi phải được đào tạo, nâng cao trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức và uy tín của người giảng viên - xứng tầm “người thầy”.

Đội ngũ giảng viên chuyên trách được đa dạng: thông qua điều động, luân chuyển hoặc được tuyển dụng bằng hình thức thi tuyển hoặc xét tuyển và được đào tạo từ nhiều nguồn khác nhau. Số được đào tạo từ các trường sư phạm không nhiều. Giảng viên lớn tuổi, có kinh nghiệm thực tiễn chủ yếu là cán bộ, công chức thuộc nhiều lĩnh vực công tác được điều động, luân chuyển về làm công tác giảng dạy. Số này phần lớn có bề dày công tác, có uy tín, có phẩm chất tốt nhưng hạn chế về trình độ tin học, ngoại ngữ, thường quen với phương pháp giảng dạy truyền thống, hạn chế trong phương pháp giảng dạy tích cực và sử dụng giáo án điện tử.

Số giảng viên trẻ hơn, được tuyển dụng trong thời gian gần đây, được đào tạo khá bài bản trong các nhà trường, học viện, có nhiều khả năng ứng dụng công nghệ mới trong giảng dạy, nhưng ít kinh nghiệm thực tế và ít trải nghiệm trong học tập, lao động, chiến đấu và công tác nên vận dụng vào thực tiễn giảng dạy có nhiều hạn chế, nhất là làm công tác giảng dạy cho đối tượng là những người lớn tuổi, có chức vụ, kinh nghiệm trong công tác và cuộc sống...

Xét cả về lý luận và trong thực tiễn, trong các trường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức thì đội ngũ giảng viên có vai trò vô cùng to lớn, quyết định chất lượng đào tạo, bồi dưỡng; có ảnh hưởng lớn đến chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức sau đào tạo. Giảng viên có những vai trò cơ bản sau đây:

Vai trò là người thầy: Người giới thiệu, người trình bày, truyền đạt kiến thức, kỹ năng, thông tin đến học viên.

Người tạo điều kiện: giảng viên không phải là trung tâm của quá trình đào tạo, mà có vai trò là người tạo điều kiện cho học viên tiếp thu một cách chủ động những kiến thức, kỹ năng cần thiết, thái độ đúng mực trong hoạt động công vụ.

Người cố vấn: giảng viên cần hiểu sâu những nội dung cần thiết để làm người tư vấn cho học viên trong quá trình đào tạo, bồi dưỡng.

Người điều phối: giảng viên đóng vai trò điều phối chung trong quá trình đào tạo, bồi dưỡng, là người bảo đảm sự cân bằng chung của quá trình này.

Người hướng dẫn: giảng viên bảo đảm vai trò người hướng dẫn, dẫn dắt, không chỉ là người trình bày, giới thiệu một chiều cho học viên.

Người đánh giá: giảng viên cần thể hiện là một người đáng tin cậy, trung thực, khách quan dựa trên những phương pháp đánh giá khoa học, hiện đại.

Người lập kế hoạch, viết chương trình, tài liệu đào tạo, bồi dưỡng: Giảng viên không chỉ “đi dạy” một cách đơn thuần mà còn phải thông thạo công tác lập kế hoạch, xây dựng chương trình, biên soạn tài liệu đào tạo, bồi dưỡng.

Người thúc đẩy quá trình đào tạo, bồi dưỡng: giảng viên thể hiện rõ vai trò người thúc đẩy, người tạo ra động lực trong quá trình đào tạo, bồi dưỡng nhằm hướng tới.

Nói như vậy, không có nghĩa là Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong đã làm được tất cả các điều như yêu cầu về vai trò “người thầy” cần có, nhưng đó cũng là mục tiêu phải theo đuổi và hướng tới. 

Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong trong những năm qua có nhiều cố gắng trong đào tạo và đào tạo lại đội ngũ giảng viên như cử đi học cao học, nghiên cứu sinh với chế độ đãi ngộ “Thu hút nhân tài” của Thành phố; cử đi thực tế biệt phái; tổ chức các hoạt động thao giảng, dự giờ nhằm tôn vinh giảng viên có thành tích trong giảng dạy. Tuy vậy, vì nhiều lý do mà Trường cũng như một số trường khác và hệ thống Trường chính trị đang có xu hướng giảm sút về số lượng và chất lượng giảng viên và cán bộ làm công tác giảng dạy.

Trong khi chưa thể đáp ứng đủ về số lượng và chất lượng đội ngũ giảng viên cơ hữu của nhà trường, thì mỗi trường cần chủ động và tăng cường mời giảng qua đội ngũ giảng viên thỉnh giảng. Thậm chí, ngay cả khi có tương đối đầy đủ số lượng giảng viên cơ hữu, thì việc có được đội ngũ giảng viên thỉnh giảng là các chuyên viên, chuyên gia và các đồng chí lãnh đạo các sở, ngành, quận, huyện, thành phố và Trung ương có kiến thức thực tiễn sâu rộng về các lĩnh vực cần thiết, phù hợp với yêu cầu giảng dạy của trường, về tham gia giảng dạy và báo cáo vẫn là nhiệm vụ có tính tất yếu đối với trường chính trị tỉnh, thành phố. Qua đó, chính đội ngũ giảng viên của Trường được phân công trợ giảng cũng tiếp cận được thêm nhiều thông tin, phục vụ cho bài giảng. Đây cũng là con đường ngắn nhất, hiệu quả nhất của những người làm công tác giảng dạy để cập nhật thêm thông tin, phục vụ cho công tác chuyên môn của người giảng viên chuyên trách. Việc này cũng đòi hỏi các tỉnh, thành phố cần có cơ chế hữu hiệu để giảng viên thỉnh giảng thể hiện trách nhiệm, tự nguyện tham gia giảng dạy đối với các trường chính trị, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ hiện nay.

________________

Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị số 3-2014

 

TS Nguyễn Huy Thám

Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong – TP Hà Nội

Các bài viết khác

Thông tin tuyên truyền